Τελετή διαλύσεως της Δ΄ Μοίρας Καταδρομών (1947-2021)

Από Σάββας Δ. Βλάσσης

Σε μια αθόρυβη τελετή, στις 4 Νοεμβρίου πραγματοποιήθηκε η διάλυση της Δ΄ Μοίρας Καταδρομών που έδρευε στην Ρεντίνα.

Η εξέλιξη σχετίζεται με την Νέα Δομή Δυνάμεων 2020-2034 και την πρόθεση ενισχύσεως του ποσοστού επανδρώσεως των λοιπών μονάδων. Η Δ΄ ΜΚ υπαγόταν στην 1η Ταξιαρχία Καταδρομέων – Αλεξιπτωτιστών, στην οποία πλέον υπάγονται οι Β΄, Δ΄ ΜΚ και οι 1η και 2α Μοίρες Αλεξιπτωτιστών.

Η ιστορία της Δ΄ ΜΚ ξεκινά το 1947, έτος δυναμικής αναπτύξεως των Μονάδων Καταδρομών που είχε αποφασισθεί να συγκροτηθούν από την στρατιωτική ηγεσία, για την καλύτερη ανταπόκριση του Ελληνικού Στρατού στις εντεινόμενες αντιανταρτικές επιχειρήσεις. Στα μέσα του έτους αυτού, συγκροτήθηκαν οι Α΄, Β΄, Γ΄ Διοικήσεις Μονάδων Καταδρομών, δυνάμεως 10 Λόχων Ορεινών Καταδρομών και είχε δρομολογηθεί η συγκρότηση και μιας ακόμη.

Αρχικώς είχαν συγκροτηθεί τα VII και VIII Τακτικά Επιτελεία, αποτελούμενα 10 ΛΟΚ του Γ΄ Σώματος Στρατού. Το πρώτο απετελείτο από τους 71ο, 72ο, 73ο, 74ο, 75ο και 76ο ΛΟΚ ενώ το δεύτερο από τους 77ο, 78ο, 79ο και 80ό ΛΟΚ, όπως είχαν μετονομασθεί οι αρχικοί 32ος, 36ος, 39ος και 40ός ΛΟΚ. Τα VII και VIII Τακτικά Επιτελεία εισήλθαν στις επιχειρήσεις ανεξάρτητα μέχρι τον Δεκέμβριο του 1947.

Τον μήνα εκείνο, βάσει της ΑΠ 12314/7/8.12.1947 Διαταγής του ΓΕΣ/Α3, οι Α΄, Β΄ και Γ΄ Διοικήσεις Μονάδων Καταδρομών μετονομάσθηκαν σε Μοίρες Καταδρομών, αποτελούμενες από δύο Τακτικά Συγκροτήματα των 4 ΛΟΚ εκάστη.

Με την σχετική αναδιοργάνωση που προέβλεπε την διάλυση δύο ΛΟΚ από κάθε μονάδα, οι λόχοι ενισχύθηκαν σε δύναμη, καθώς η κτηθείσα πείρα μέχρι τότε είχε δείξει ότι ήταν μεν ευκίνητες υπομονάδες αλλά περιορισμένης ισχύος.

Κάθε Μοίρα κατέστη μονάδα διοικητικώς ανεξάρτητη και οικονομικώς αυθύπαρκτη ενώ απέκτησε και Λόχο Διοικήσεως, με στοιχεία διοικήσεως, υποστηρίξεως και βαρέα όπλα.

Στο πλαίσιο αυτό, στις 12 Δεκεμβρίου 1947 συγκροτήθηκε στον Βόλο η Δ΄ Μοίρα Καταδρομών με τους 71-78 ΛΟΚ και πρώτο διοικητή τον Ταγματάρχη (ΠΖ) Μενέλαο Ψαράκη.

Τον Ιούνιο του 1948 η Δ΄ ΜΚ μαζί με την Γ΄ ΜΚ υπήχθη στην Διοίκηση Καταδρομών Νότου ενώ τον Σεπτέμβριο, κατόπιν νέας αναδιοργανώσεως, καθιερώθηκε νέα σύνθεση κάθε Μοίρας, με πέντε ΛΟΚ δυνάμεως 90 ανδρών και Λόχο Βάσεως, καθώς κρίθηκε σκόπιμη η έτι περαιτέρω ενίσχυση των μονάδων σε ισχύ πυρός.

Τον Απρίλιο του 1949 η Δ΄ ΜΚ, μαζί με την Γ΄ ΜΚ υπήχθησαν στην ΙΙ Ταξιαρχία Καταδρομών.

Μετά τον πόλεμο, τον Δεκέμβριο του 1950 η δύναμη των Μοιρών Καταδρομών καθορίσθηκε σε 4 ΛΟΚ και Λόχο Διοικήσεως ενώ η Δ΄ ΜΚ μεταστάθμευσε διαδοχικώς στον Βόλο, στην Χαλκιδική και στην Θεσσαλονίκη, ενώ από τις 3 Νοεμβρίου 1987 εγκαταστάθηκε στο Στρατόπεδο 13 Ιουνίου 1977 με διαταγή του ΓΕΣ το στρατόπεδο έλαβε το όνομα Στρατόπεδο “ΤΧΟΥ (ΠΖ) ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΚΑΤΣΑΝΗ”, στην περιοχή Ρεντίνας Θεσσαλονίκης.

Στις 6 Σεπτεμβρίου 2005, η μονάδα έπαυσε να λειτουργεί ως Μοίρα και ανέλαβε ρόλο Κέντρου Εκπαιδεύσεως Νεοσυλλέκτων (ΚΕΝ) Ειδικών Δυνάμεων, καθεστώς το οποίο διήρκεσε μέχρι το 2010, οπότε και επαναλειτούργησε ως Μοίρα Καταδρομών.

Για την επιτυχή συμμετοχή της Δ΄ ΜΚ στις επιχειρήσεις 1946-1949, η Πολεμική Σημαία της Μοίρας τιμήθηκε με το Χρυσούν Αριστείο Ανδρείας, τον Πολεμικό Σταυρό Α’ Τάξεως, το Διακριτικό Αγώνος Διασώσεως Ιερών – Οσίων της Φυλής (ΔΑΔΙΟΦ) καθώς και με πολλές ευαρέσκειες του Αρχιστράτηγου Αλέξανδρου Παπάγου και των διοικητών των Α΄, Β΄ και Γ΄ Σωμάτων Στρατού, υπό τις διαταγές των οποίων είχε υπαχθεί κατά τη διάρκεια των πολεμικών επιχειρήσεων εκείνης της περιόδου.